'Wij willen neurodiversiteit normaliseren'

Wat de drijfveer is van Carolien ten Brinke en Jojanneke de Roever-Bull? Neurodiversiteit normaliseren. Vanuit hun Expertisecentrum Neurodiversiteit hebben zij te maken met verschillende cliënten en zijn het over één ding eens: geen brein is hetzelfde, en maatwerk is daarom cruciaal. Tijdens een inspirerende masterclass midden in de bossen van Driebergen – Rijssenburg deelden zij hun kennis en kunde over dit actuele onderwerp.

Wat is neurodiversiteit?

Over deze vraag gingen de deelnemers van de masterclass met elkaar in gesprek. De definitie omvat de verscheidenheid en variatie van de neurologische, cognitieve en psychologische ontwikkeling van mensen, met name op het gebied van het verwerken en gebruiken van sociale, linguïstische en zintuiglijke informatie. Kort gezegd: het brein en de informatieverwerking werken anders. Denk hierbij bijvoorbeeld aan autisme, ADHD en hoogbegaafdheid. Het tegenovergestelde van neurodivergent is neurotypisch. Met neurotypisch wordt iedereen met een ‘doorsnee’ neurologische en psychologische ontwikkeling van de hersenen bedoeld. Wist je dat één op de vijf mensen neurodivergent is? In elke werkomgeving komt het dus wel voor.

Neurodiversiteit op de werkvloer

Hoe ga je als leidinggevende om met iemand met autisme? Of ADHD? En wat hebben hoogbegaafden nodig om goed te functioneren? Er is veel onderzoek gedaan naar ‘belongingness’ op de werkvloer, dus wanneer men zich thuis voelt en onderdeel van het team. Maar er is vrijwel geen onderzoek gedaan naar de mate van ‘belongingness’ die neurodivergente mensen ervaren. Gelukkig dook Hannah van Hassel (recent afgestudeerd aan de Radboud Universiteit in Nijmegen) in dit onderwerp en onderzocht het gevoel van ‘belongingness’ op de werkvloer onder hoogbegaafden. Zij constateerde het volgende: hoogbegaafden begrijpen dingen snel en denken complex, maar vinden dit lastig uit te leggen. Ze beleven dingen intenser, houden van autonomie en flexibiliteit en willen graag het gevoel ervaren dat ze iets bijdragen. Haar aanbeveling is dan ook dat de werkgever het gesprek aangaat met de werknemer, en ruimte geeft voor specifieke aanpassingen, zoals bijvoorbeeld een hoogbegaafde zelf zijn of haar werkplek en werktijden laten bepalen, en niet afrekenen op gemaakte uren maar op het resultaat.

Hoge intelligentie is een beschermende én maskerende factor

Uit onderzoek blijkt dat een hoge intelligentie een beschermende factor is bij neurodiversiteit. Dit houdt in dat mensen met hogere intelligentie beter kunnen omgaan met hun ‘alternatieve brein’ en dus veerkrachtiger zijn. Het heeft daarom tegelijk een maskerende factor, omdat bij sommige intelligente mensen pas op latere leeftijd aan het licht komt dat ze neurodivers zijn. Voor sommige mensen kunnen de puzzelstukjes op de plek vallen na classificering. Het is echter wel altijd zaak goed door te vragen wie de diagnose heeft gesteld en op welke manier. Er zijn ook vaak verkeerde diagnoses, of mensen hebben in de loop der jaren meerdere labels opgeplakt gekregen, en deze zijn niet altijd juist. Het is daarom belangrijk om zorgvuldig te onderzoeken hoe het label tot stand gekomen is, en ook om naar de persoon als geheel te kijken (voorbij het label). Ieder brein werkt anders, en iedereen heeft een andere persoonlijkheid, dus maatwerk is enige manier om ieders mogelijkheden en kwaliteiten ten volle te benutten. Het mooie is dat als mensen weten wat voor hen werkt, zij ook profijt kunnen hebben van hun unieke, positieve en bijzondere eigenschappen.

Wat kan Shared Ambition bieden op het gebied van neurodiversiteit?

De masterclass liet zien dat er veel behoefte is aan meer kennis op dit vlak. Bij onze consultants én bij de werkgevers waar wij voor werken. Wij zullen daarom nauw blijven samenwerken met www.expertisecentrumneurodiversiteit.nl. Daarnaast is het idee ontstaan om bedrijven samen te brengen en in gesprek te gaan over hoe zij een inclusieve werkomgeving kunnen creëren, waarin neurodivergente mensen zich thuis voelen. Op naar een diverse(re), inclusieve(re) en begripvolle(re) werkvloer waarin iedereen zichzelf mag zijn!